यात्रा: अद्रिश्य पर्खालको खोजिमा

खुट्टाहरु गल्न थलिसकेका थिए । सुनसान जंगल, अध्यारिएको आकाश, चराचुरुङी आफ्नै लयमा भाका बुनिरहेका थिए । साथिहरु आफ्नै तालमा हिडिरहेका थिए । मलाई फेरि एकचोटी सोध्न मन लाग्यो अलि निस्चिन्त हुन। थकित स्वरमा मैले उसलाइ सोधिहाले ,"हामी पुग्ने चाँही कहाँ हो नी ?" उस्ले उही पुरानो मुस्कान फिस्स छोड्दै भन्यो -"मैले तिमीलाई अघि नै भनेको होईन ,पर्खाल हेर्न जान थालेको ।"

हो , यति त उसले कलेज मै भनिसकेको  थियो । 7th सेमेस्टरको  पहिलो दिन ,एकाएक कलेजमै सबैजना भेट भएका थियौ र सदा झै हचुवामा प्लान बनेको थियो ,लामो पर्खाल घुम्न जाने । मैले फेरि सोधे- "कस्तो पर्खाल हो र ? " उस्ले भन्यो "नेपालको सबैभन्दा लामो पर्खाल ।"  "ohoo!great wall of nepal " उसको मुस्कानलाई टक्कर दिने प्रयास गर्दै मैले भने ,"तिमी पहिले पनि आएका थियौ ? " "नो" उसले टाउको हल्लायो । "अनी यहाँ छ भन्ने कसरी थाहा पायौ त ?" ऊसले गर्वसाथ उत्तर दियो- "सामान्य ज्ञानको किताब पढेको थिए , त्यसैमा लेखेको थियो ,नेपालको सबैभन्दा लामो पर्खाल शिवपुरी राष्ट्रिय निकुन्जमा छ भनेर । "

उसको यस्तो जवाफ सुन्नासाथ् कताकता भिन्न अनुभुती भयो । पहिलेको भन्दा अलिकति भिन्नै । हुनत हाम्रो घुमघाम गन्तब्यहिन नै हुने गर्थ्यो । बाटो नाप्दै गएपछी , गन्तब्य बन्दै जान्थ्यो । जति जति खुट्टाहरु अघि बढ्दै जान्थे, हाम्रो हाम्रो यात्रा उती जटिल र रोमान्चक बन्दै जान्थ्यो खुट्टा र गफको तालमा । adventurous  यात्रा गर्ने बहानामा कैयौपल्ट स-साना बाधा अड्चन पनि नपरेका होइनन । तर यो यात्रा पहिलेको भन्दा अली फरक थियो । फरक कुन अर्थमा म किटेरै भन्न सक्दिन । तैपनि केही फरक भने अवस्य थियो ।

सधैं घुमघाममा हामी केटाहरु मात्र हुन्थ्यौ । तर यो यात्रामा हाम्रा दुई केटी साथिहरु पनि संगै घुम्न आएका थिए । त्यसैले  हामि माथी समयको पावन्दी थियो अनी गन्तब्य थियो सामान्य ज्ञानको पानामा अधिपत्य जमाएको नेपालको लामो पर्खाल हेर्ने ।  जति जति केटाहरुको गफमा weight थपिदै जान्थ्यो , हाम्रो खुट्टाको गति पनि त्यहि अनुसार बढ्दै जान्थ्यो । यस्तै घुमघामबाट हामीले एउटा निश्कर्ष  भने निकालिसकेका थियौ -"जसले रोमन्चक गफ हान्न सक्छ उस्को ग्रुप अगाडी हुन्छ। "  हुन पनि हो चर्को स्वरमा फिल्मी गफ हान्ने साथी र भाबुकता र पढाइका गफ गर्ने साथिहरुबिच निकै दुरी देखिन्थ्यो हिड्ने क्रममा । कहिले area 51  का कुरा त कहिले   क्रीकेट मास्टर सचिनका कुरा । कहीले महाभारत का कुरा त कहीले Dan Brown का Da Vinci Code का कुरा । कसरी अटेका होलान् त्यत्तिका कुराहरु एउटै हरफमा ।

"ओये राजन अली बिस्तारै बोल है " खै राजनको मुखबाट के निस्कियो त्यस्तो अर्कोले साबधान गराइरहेको थियो । साँच्चै केही सतर्क हुनु पर्ने समय जो थियो । non-veg  शब्द निकाल्न अली मनाही थियो । पहिले पहिले को घुमघाम्मा त जति जे बोले पनि हुन्थ्यो । शब्दहरु स्वतन्त्रता चाँहदा रहेछन र स्वतन्त्रताले शब्दलाई अश्लिल पनि बनाउदो रहेछ । कति शब्दहरु घाटीमै अड्किन्थे र केही शब्द फिल्टर हुदाहुदै पनि फुत्त बाहिर निस्कन्थे र केटाहरु जिब्रो टोक्दै पछुताए झैँ गर्थे ।

 पृष्‍ठभुमीमा चराचुरुङीको संगितमा साथिहरु परेड खेलेझैँ आवाज निकाल्दै अघि बड्दै थिए कुनै बेग्लै संसारको खोजिमा । भर्खरै सकिएको 6th semesterko examले सबैको दिमाग hang गरिसकेको थियो । महिनौ दिनसम्म चलेको examले  जबरजस्ती दिमागलाई खेलाउन वाध्य बनाएको थियो । "आफुले जे छाड्ड्यो त्यहि प्रश्न सोध्छ यार ।" "यो सेम त धोबी भयो ।" अर्कोले थप्दै थियो । "कहीले पो राम्रो भाथ्यो र ? " केटाहरु गुनासो पोखिरहेका थिए । संगै घुम्नुको मज्जानै यही थियो सबैको पिडा share गर्न पाइन्थ्यो । ऊता रमेश loudspeaker भन्दा चर्को स्वोरमा चिच्याइरहेको थियो -" लास्टको एउटा  numerical त छुदा पनि छोएन यार ।"

     

यसो  घडी हेरेको ५ बज्न थालिसकेको थियो । जाडो महिना सुर्यले आफ्नो duty छिट्टै सकिएको संकेत दीइरहेको थियो । छायाहरुको लम्बाइ बढ्दै थियो समानुपातिक रुपमा समय संगै । अगाडिका साथीहरु गन्थन गर्न थालेका थिए खै के बिषयमा हो । कुरो बुझ्दै जादा थाहा भयो हामीले त गन्तब्य नै बदली सकेका रहेछौ । बीच बाटोमै केटाहरुले लामो पर्खाल भयेतिर जान नभ्याउने अड्कल काटेछन । त्यता जाँदा साझ पर्ने र होस्ट्ल बस्ने केटी साथिलाई अप्ठ्यारो हुने , आदि कारणले अगाडी हिडेका साथिहरुले त्यस्तो निर्णय लिएछन । अरु कसैलाई पत्तै भएनछ । "कत्रो होला त नेपालको लामो पर्खाल ",,"कसका पालामा बनेथ्यो होला ?",,,आदी इत्यादी प्रश्नहरु अनुत्तरित भइरहे examको खाली पेपर जस्तै । साथिहरुको उत्सुकता त्यसै सेलाउदै गयो । केटाहरु कनकनाउदै  थिए ।-"ओहो ! धन्नै great wall of china जत्तिकै रहेछनी । बरु चन्द्रमाबाट पो देखिन्छ की देखिदैन । '"  हिड्ने जागर पनि मरिसकेको थियो । राष्ट्रिय निकुन्जको घना जंगल  पातलिदै जादा एउटा सानो गाउँ देखिए जस्तो लाग्यो । १२ जनाको टोली एउटा भाचिएको रुखको आडमा एकैछिन बिश्राम् लियौ । कोहि कोहि भने सविनलाई ठट्टौरी पारामा अझै भनिरहेका थिए । -"सबिनको सामान्य ज्ञानको पर्खाल त अद्रिष्य नै रहेछ ।"

( यो लेख January 30, 2011 मा  फेसबूकमा पोस्ट गरेको थिए ) 

तबसम्म देश बन्दैन

ट्विटरमा कहिलेकाही गम्भिर बिषयमा पनि रमाइलो तरिकाले बहश हुने गर्दछ । कती कुरा मात्र रमाइलो गर्नका लागि लेखिन्छ भने कती कुरा साच्चिकै चित्त नबुझेर लेखिन्छ । आज एक्कासी ट्विटरमा "कहिलेसम्म देश बन्दैन " भन्ने बिषयमा बहश सुरु भयो ।  खै कहाबाट सुरु भयो यो त मैले पत्ता लगाउन सकिन तर पनि देश नबन्नुका कारणहरुबारे बिभिन्न धारणाहरु टाइमलाइनमा पोखिए । हुन त यहाँ लेखिएका कती कुराहरु हल्का भावनाहरु मात्र लाग्न सक्छन तर पनि केही बिचारहरु  भने साच्चिकै मनन गर्न योग्य छन । गम्भिर कुराहरुलाई रमाइलो रुपमा प्रस्तुत गरिने ट्विटरमा देश प्रगतिको बाटोमा लम्कन नसक्नुका कारणहरु के के लेखिएको रहेछ त पढौ हामी पनि

Ananta Koirala ‏@AnantaBrt
जबसम्म पाँचतारे होटलहरूमा सेमिनार र मिटिङ सकिँदैन तबसम्म यो #देश बन्दैन। सबैलाई थाहा छ देश सेमिनार र मिटिङले बिग्रेको हो :(


प्रधानपञ्च ‏@pradhanpunch
जब सम्म जनता सचेत हुँदैनन र पैसा, रागो र रक्सी कै ह्याङ मा भोट् हाल्न छाड्दैनन् तब सम्म देश बन्दैन ।


Bigyan Neupane ‏@bigyan_science
जब सम्म १ रुपैयाको काम गरेर १०० रुपैयाको कुरो गर्न छोड्दैनन् मानिस तब सम्म बन्दैन देश।:)


Dipesh कोइराला ‏@addkali
जब सम्म देश प्रेम नेपालीलाई हल्ला लाग्छ तब सम्म यो #देश बन्दैन :p


Nilambar ‏@nilambar
जब सम्म मान्छेहरु काम को बेलाँ अपिसाँ बसेर टुइटर र फेसबुक चलाउछन तब सम्म यो देश बन्दैन :D


Govinda Shrestha ‏@goshrestha
जब सम्म भ्रष्टचारिहरू जेल पर्छन तब सम्म #देश बन्दैन, यिनलाई फैसला हुने बित्तिकै अदालत भित्रै मृत्युदण्डको ब्यबस्था हुनु पर्छ !!!On The Spot


Ananta Koirala ‏@AnantaBrtजबसम्म घाटबाट मुर्दा उठेर सडकमा दौडिदैन तबसम्म यो देश बन्दैन। देशमा मुर्दाहरूको जो राज छ, ज्यूँदाहरू कहिल्यै जन्मेनन् राजनीतीमा :( #Nepal


Frenzdiary Patriotic ‏@Frenzdiary
जसले जे भने पनि देश आफु नबन्दा(ज्ञानी,मेहनती ,अनुशाशित र सफल)सम्मबन्दैन|नेता,बिदेशी र राजनीति एकदम सहायक तर ठूला प्राविधिक हल्ला मात्र हून|


Balkrishna Ghimire ‏@ghimireab
जब सम्म गाउ गाउका मान्छेले ट्विटर चलाउदैनन तबसम्म #देश बन्दैन :)


Dipesh कोइराला ‏@addkali
जबसम्म बालकलाई स्तनपान गराउन छाडि डिस्को जान छोड्दिनौ तब सम्म यो #देश बन्दैन


slow mind ‏@Chalise86
जती #TL म कोहोलो गरेपनी म नफर्की देश बन्दैना के तेसैले सबै मिलेर मलाई #PMबनाउने बातावरण तयार पर्नुपर्यो :D


Raji Bajracharya ‏@rbazra
#जबसम्म आम नेपालीको टुलुटुलु हेरेर बस्ने र जे गरे पनि सहेर मात्रै बस्ने बानीहट्दैन... तबसम्म #देश बन्दैन ।


Anjan Panthee ‏@wanzanpanthee
जबसम्म मान्छेले हाइवे भन्ने फिल्म बुझ्देनन तबसम्म देश बन्दैन लौ जा....!!!!


Trilochan Bhattarai ‏@Trilochan347
"ओ हो कती फोहोर यो बागमती" भन्दै खोलातिर प्याच्च थुक्ने बानी नछाडे सम्म देश बन्ने वाला छैन


JawKnockRaazaa ‏@Jaw_Knock
बाबुरामलाई फिटिक्क काम गर्न नदे'र मात्र हो, नत्र दुई-चाटा देश ता बाउरामले बनाइदिन्थे, के को ल्याङ ल्याङ !! :))


Suraj Kumar Aryal ‏@Chhucho_Keto
भ्रम नै सहि कसैलाई गालि गर्दैमा र देश देश भनेर चिच्याउँदैमा देश बन्छ भनेर बिश्वास गर्दिन, सबैले आफ्नो उत्तरदायित्व पुरा गर्नैपर्छ देश बनाउन


Nirajan Sinkhada ‏@NiranDai
 चोर नेता जति सबैलाई यमलोक नपठाई बन्दैन यो देश


प्रधानपञ्च ‏@pradhanpunch
यो देशका कर्मचारी जब सम्म आफ्नो पेसा प्रती इमान्दार हुँदैनन तब सम्म देश बन्दैन। काम मा ध्यान छैन खाली twitter त । :P


Lenin Banjade ‏@lendaai
रोममा आगो लागिरहँदा निरोले मुरली बजाएजस्तै हो मित्र हामी ! गफ गरेर देश बन्ने भए गच्छदार, बाबुरामहरू रातदिन लागिपरेर यति मेहनत गर्थेनन् !


सुकुम्बासी Pasha ‏@KTMtwt
 जबसम्म भासन डिन सक्षम टर रासन दिन बौको ब्बया देख्ने बर्ग देश र ट्वीटरमा राज गर्छन्, टबसम्म देस् बन्डैन।

Photo Collection : 1

      

हरेक बर्ष झै २०६८ सालको दशैको बेला पनि बर्दघाट (नवलपरासी) स्थित आफ्नो घर गएको थियो । काठमाडौंको कोलाहल र प्रदुशणबाट पाएको दु:खलाई सम्झने हो भने त केही दिन गाउघरमा रमाईलै हुदो रैछ तर आफ्नो उमेरका साथिहरु त्यती नभएकाले अली-अली बोर पनि लाग्दो रैछ ।धेरै जस्तो साथीहरु बिदेश गएका छन भने कोही पढ्नलाई काठमाडौंमै बसेका छन् । तर यसपाली भने साथीको रुपमा एउटा कम्प्याक्ट क्यामरा थियो क्यानोनको । गएको अर्को दिन बिहान देखी नै क्यामरा लिएर हिंडे । खोला र खेतबारी चहारेर केही फोटाहरु खिच्दा  ४ घण्टा बितेको थाहा नै पाएनछु । पहिलो चोटि मोबाइल नै घर छोडेर हिंडेकोले घर एकैछिन त " छोरो " कता गएछ भनेर खोजतलाश नै भएछ ।त्यसबेला खिचेका केही फोटाहरु क्याप्सन सहित यहाँ पोस्ट गरेको छु । 

Dragon fly: हाम्रो तिर यसलाई खेताला किरा भनिन्छ । यस् किरा सँग मैले कारीब आधा घण्टा बिताउदा  के थाहा पाए भने खेताला किरा बसिराको ठाउमा कसैले डिस्टर्ब गर्‍यो भने त्यो भाग्दो त रहेछ तर फेरी त्यही आएर बस्दो रैछ । 

घिरौलाको फूलमा सानो पुतली जस्तो किरा 

It tries. I fails. It tries again. It fails better.....but finally it climbs to the top  

यस्को फोटो खिच्न खोज्दा यस्ले मलाई हेर्न त हेर्यो तर मैले बुझ्न सकिन यो उस्को निन्याउरो मुख थियो वा आफ्नै किसिमको स्माइल । तर बिचरोलाई कती पनि थाहा थिएन कि यो नै उसको अन्तिम फोटो थियो । किनकी अर्को दिन त ऊ कसैको दसैंको बोको बन्नु थियो । 

अनारको नफक्रिएको फूल 

तुलसिको फूल

सबै कुरा रहरले मात्र गरिदैन रे ....बिहानको सात बजेथ्यो होला, कुहिरोले पछाडि देखिएको  जँगल पुरै ढाकेको थियो । तर त्यही अस्पष्ट जँगल नै यिनिहरुको गन्तब्य थियो ।

लघुकथा : भोक

दिउसोको समय उपत्यकामा गर्मी ह्वात्तै बढेको थियो । सबैलाई घाम छलेर घर  पुग्नै  हतारो थियो । टन्टलापुर कडा  घामलाई पर्खालले छेक्न खोज्दा बनेको  छाया पनि गाढा नै थियो । त्यही छायाको सहारामा एउटा सानो केटो हात फिजाएर बसिरहेको थियो । बाटामा हिंड्ने आधाभन्दा बढीले त उस्लाई एक झलक हेर्न पनि भ्याएनन होला । देखेका मध्य कतिले सुस्तरी भनेका पनि होलान " यस्तो हात गोडा  सध्दे भाकोले त काम गरेर खानु नि, यसरी माग्न कस्तो लाज नलागेको होला ?" तर उस्लाई यि शब्द कुनै नौलो थिएन। तर त्यस दिन सधैं भन्दा केही फरक भई दियो । एक धनाढ्य देखिने महिला उस्को नजिक आएर एकैछिन अडीइन ।ऊ छक्क पर्‍यो । ति महिलाले उसलाई आफ्नो घरमा लाने प्रस्ताव राखीन् ।एकैछिनको परिश्रम पछी बल्ल उनी सफल भइन् ।


पर्खालले घेरिएको ठुलो ५ तले घर । एउटा कार । अनी घरको नजिकै सुन्दर फुलहरु । अह ! उस्लाई कुनै चिजले आकर्शित गरेन । त्यसैले त उस्मा कुनै चमक थिएन । साझ पर्न थालेको थियो । उस्ले राम्ररी बुझिसकेको थियो ऊ त्यहा सानो तिनो काम गर्नलाई ल्याइएको हो । जसको बदलामा  उस्ले मिठो खान लाउन र केही पैसा पनि पाउनेछ । खाना खाने बेला भैसकेको  थियो । ति महिलाले एउटा कचौरामा मासु र भात हालेर उस्लाई दिदै भनिन ,"यो लगेर बाहिर पप्पीलाई देउ।" पप्पी , घर नजिकैको खोरमा राखेको सानो कुकुर ।घरभित्र छिर्ने बेलामा उस्ले देखेको थियो त्यो सेतो रङको खाइलाग्दो  कुकुर । शायद आकर्षक र ब्यबस्थित ठाउमा कुकुरलाई राखेको देखेर होला उसले अली धेरै बेर नियालेको थियो । केटो हातमा मासु र भात भएको  कचौरा लिएर पप्पी नजिकै गयो । तर त्यो दिन बिचरा पप्पी भोकै सुत्यो ।

कथामा S.L.C.

टि भि , रेडियो र फेसबूकका भित्ताहरु सबै एस.एल.सी को रिजल्ट आएको खबर फैलाइरहेका थिए । कम्प्युटर अगाडि बसेर रमाइरहेका मेरा आँखा अगाडि एकाएक सात बर्ष अगाडिका कुराहरु नाच्न थाले । रिजल्ट आएको थाहा पाउनसाथ ४ बजे नै उठेको र पत्रीका खोज्न बिहानभरी भौतारिएका क्षणहरु रमाईलै थिए ।

बिगतलाई सम्झिदै हराउदै थिए एकैछिनमा फुपुको छोरा कोठामा आएर रिजल्ट हेरिदिन भन्यो । एउटा साइटमा सिम्बोल नम्बर र जन्म मिती राख्नासाथ रीजल्ट कम्प्युटरको स्क्रीनमा एकैछिनमा देखियो । "ओहो! केटोले त ८५ % ल्याएछ ।" रिजालट देख्नासाथ खुशी र आश्चार्य मिश्रित वाक्य मैले बोलिहाले  ।  " जम्मा ८५ % " उसले  मुखबाट फ्यात्त निकालिहाल्यो । म छक्क परे । ८५ % पनि जम्मा भयो रे । खै मैले बुझ्न सकिन ।  ऊ आफ्नो परिश्रमको फल अली बढी नै मीठो भएकोमा मख्ख पर्दै कोठाबाट निस्कियो ।म फेरी सम्झिन थाले मेरो सात बर्ष अगाडिको एस.एल.सी नतिजा । " त्यतिबेला र अहिले तुलना गरेर पनि त भएन नी । " Time value of money" हिसाब गरेझै हरेक बर्ष १ प्रतिशत जोड्दै गए , मेरो भन्दा त बढी रहेनछ । म सन्तुस्ट भएँ ।

      

एकैछिनमा मामाघरबाट एउटा भाईको फोन आयो । उसले ५ वटा सिम्बोल नम्बर टिपायो । शायद सबै जना एउटै क्लासका थिए । मामाघरको त्यो खरले छाएको स्कुल , बडेमानको चौर , आकाशे रङ्को सर्ट लगाएर चौरमा खेलिरहेका बिद्यार्थी ,अझै पनि मेरो मनस्पटलमा ताजै छन । माद्यामिक तहसम्म भाको पनि भर्खर २ बर्ष भयो होला । सानैमा पढेको कथाको कछुवा जस्तो नेट स्लो भए पनि आखिर रीजल्ट हेर्ने साइट खुलेरै छाड्यो । मैले एक एक गर्दै सबै सिम्बोल नम्बरको नतिजा हेरिदिए । तर बिडम्बना ५ जना नै फेल भएछन । ३ जनालाई ईंग्लिश र २ जनालाई बिज्ञान बिषय लागेछ । कल ब्याक गरेर रिजल्ट सुनाउने साहस नै जुटेन । एकैछिनमा उतैबाट फोन आयो । सुन्न आतुर तिनिहरुको कानलाई नराम्रो खबर सुनाउन बाध्य भएँ ।

गाउ नै भए पनि त्यति दुर्गम त थिएन । अझै बिकट गाउको हालत के होला ? के एस.एल.सी ले साच्चिकै विध्यार्थीको क्षमता जाच गर्ला त भन्ने प्रश्न मनमा उठिरह्यो । गाउँमा दिनभर मेलापात गरेर , हातमा ४ वटा किताब च्यापेर पढेका बिध्यार्थी र शहरका सुबिधासम्पन्न भवनमा दर्जनौ किताब पढेका विध्यार्थीलाई एउटै फलामको ढोका पार गर्न लागाउनु जायज होला र ? अब के गर्लान ती फेल भएका बिद्यार्थीहरुले । अरु कती होलान त्यस्ता बिद्यार्थी जो त्यही एस.एल.सी को नतिजाको कारण जिवनलाइ नयाँ मोड दिन वाध्य छन । यस्तै यस्तै कुराले दिमाग भारी भैरहेथ्यो एकै छिनमा मामाघरकै भाईको नम्बरबाट मोबाइलमा sms आयो ," यो सिम्बोल नम्बर एकचोटी फेरी हेरी दिनु न । "

डायरिको पानाबाट : चम्पादेवी डाँडा हाइकिङ

२०६६ फाल्गुन २० गते कलेजमा पढाइ नभएकाले हामी चोभार नजिक जलबिनायक घुम्नका लागि गयौ । एकैछिन त्यही घुम्यौ । मन्जुश्रीले पहाड काटेर उपत्यकाको पानी बाहिर जाने मार्ग बनाएको ठाउँ पनि हेर्यौ । किम्बदन्ती पनि कस्ता कस्ता पत्यौनै गाह्रो पर्ने ,तर काटिएको ठाउँ हेर्दा त हो नै जस्तो लाग्थ्यो । "तर कस्तो हतियारले काटे तेत्रो अजङगको पहाड ?" ।".. मन्जुश्री त धेरै बलिया पो थिए होलान .... " यस्तै यस्तै उत्सुकताहरुले सबैको मनमा डेरा जमाइसकेको थियो । त्यहाबाट एउटा पहाड देखिएको थियो । डाडा देखेपछी केटाहरुको मन कहाँ थामिन्थ्यो र ?? अर्को दिन त्यो डाडा चड्ने योजना भयो ।

अघिल्लो दिनको योजना अनुसार हामी २१ गते बिहान १० बजेतिर बसपार्कमा भेट्यौ । साजन घरायसी कारण र सरोज थकाई लागेको कारण देखाइ आएन र शंकर किन आएन थाहा भएन । शंकर घुम्न जाने बेलामा त्यती आउँदैन । खै किन हो ?

दक्षिणकाली यातायात चढेर हामी १० जना गन्तब्यतिर लाग्यौ । टौडहबाट केही पर ओर्लियौ र डाडातिर लाग्यौ । चाउचाउ ,बिस्कुट तलै पसलमा किन्यौ ।केही समय हिडिसकेपछी बोसन भन्ने रमाइलो गाउ आईपुग्यो,तर त्यहाँ पानीको अलि अबाभ रहेछ । सँगै लेगेको पानी सकिसकेको थियो । अरु ठाउँमा जादा पानी प्रसस्त हुन्थ्यो ,बाटैपिच्छे मुहान वा धाराहरु हुन्थे । तर शायद त्यो उपत्यकाको दक्षिण भेग परेर होला पानीको अली अबाभ् भएको । एउटी बजैको घरमा एक बोतल पानी माग्यौ । बजैले पानी दिदै भन्नुभ्यो "डाडा पारी एउटा मात्रा कुवा छ ,अली टाढै पर्छ ।"

फेदमै एउटा मन्दिर रहेछ सायद त्यही थियो होला चम्पादेवी मन्दिर ।घुमघाम क्रममा त्यती जानकारी लिने गर्दैनौ त्यसैले  नि कती ठाउको त राम्ररी नाम पनि थाहा हुँदैन । यसरी हिंड्नुको मज्जा पनि बेग्लै छ । देवीको दर्शन गरेर हामी अझ माथि लाग्यौ । लछ्य एउटै थियो माथि डाडाको टुप्पामा पुग्ने ,बाटो होस् वा नहोस् ,कुनै पर्बाह छैन ।

जतिजती उचाइ बड्दै जान्थ्यो ,लाग्यो हामी सफलताको नजिक पुगिसक्यौ । एउटा अद्रीश्य युद्द हामीले जित्न थालिसक्यौ । डाडाबाट उपत्यकाको द्रिश्य प्रस्ट देखिन्थ्यो र त्यो धरहरा पनि जुन सधैं हाम्रो adventurous यात्राको दर्शक बन्ने गर्छ । हामी उपत्यकाको जुनसुकै डाडा चढेपनी त्यो धरहरा निराश नमानी हामीलाई हेरिरहे जस्तो लाग्छ ।

तर डाडामा चड्ने बाटो भेटियन,वा भनौ बाटो हामीले जानी जानी हरायौ सधैं झै । जङगल भित्र एउटा खोल्सो रहेछ ,शायद बर्षाको भेलले गाउमा पस्ने बाटो थियो त्यो खोल्सा । जे होस् हामीले खोजेको जस्तो थियो त्यो मार्ग । ओरिपरी घना जङगल वा भनौ घना झाडी ,रुखहरु त्यती ठुला थिएनन तर पनि झाडी भने असाध्यै डरलाग्दो,चकमन्न र सुनसान थियो र बिचमा उजाड ढुङ्गा र बालुवा मात्रा भएको खोल्सा । त्यही खोल्सामा नगन्य मात्रामा भएका जरा र भर पर्नै गार्हो हुने ढुङ्गाको साहारा लिएर माथि उक्लियौ । कोही साथीलाई पछाडि बाट धकेल्थे त कोही अगाडिबाट लौरिको मदतले तान्थे ।".. ओए त्रिलोचन अली राम्ररी समाउ है ,यो लठी अली कम्जोर छ नि .. "सुमित मलाई सजग गराउदै थियो । तर कोही भने बिना साहारा independently माथि पुग्नुमा नै आफुलाई सामर्थ्यवान ठान्थे । फुस्रा माटो जहाँ टेक्यो कि लर्कने ,धन्न कुनै अप्रिय घटना भएन । "धन्नै नलडेको यार, luckily बचेँ ".... "यहाबाट लडेको भये त सिधै तारेमाम हुन्थिस "... "ओए मनिष त्यो ढुङ्गामा नटेक है ,झर्यो भने मलाई लाग्छ ... "... यस्तै यस्तै भय र गर्व मिश्रित बाणिहरु साथीहरुको मुखबाट बर्सीरहेका हुन्थे ।

केही माथि पुगेपछी सबै तिर्खा र थकानले हिंड्नै नसक्ने भईसकेका थिए । तर जङगल नै हो । के को नै कमी थियो र । लटरम्म लालिगुराश फलेको देखियो अनी त भई हाल्यो "के खोज्छस कानो ....आँखो  । " रुख देखेपछी साथी कपिलको मन कहाँ थामिन्थ्यो र ,हेर्न नभ्यौदै उ रुखमा चढिहाल्यो र लालिगुरास टिप्न थाल्यो  । टिप्दै भुइमा फाल्दै । केटाहरु लालिगुरास्को रातो रातो र रसिलो पुष्पदल खान मै ब्यस्त । ... "कस्लाई चाहिन्छ भन है म टिपिदिन्छु  "... "ओए कपिल धेरै माथि नजा है,रुखबाट लड्लास "... "ओए त्यो हागामा नटेक .. भाच्चिन लाछ "... उमङ ,रमेश तलबाट चिच्यौदै थिए । तर आफ्नो सामर्थ्य देखाउने त्यस्तो सुनौलो मौका कहाँ छोड्थ्यो र उ.. रुखै बाट चिच्च्यायो .. " बालै भएन नि .. यस्ता रुख त कती चढियो कती.... ".. केही समय अघी सम्म रङगिन साडिमा सजिएजस्तो गुराशको बोटलाई क्षणभरमै हाम्रै अगाडि नङगाइ छड्यो । हामी के नै गर्न सक्थ्यौ र , त्यही लालिगुराश खाएर केही हद्सम्म भएपनी भोक र तिर्खा मेटाउन बाहेक ।
नाङगो गुराशको बोटलाई त्यही छाडेर हामी केही माथि उक्लियौ । त्यहा एउटा टेन्ट रहेछ । टेन्ट भित्र एउटा भाडामा पानी रहेछ ,तर त्यहाँ कोही मानिस थिएनन । डराइ डराइ भएपनी मजाले धित मर्नेगरी पानी खायौ । एकैछिन हिंड्नासाथ डाडाको चुचुरो आइपुग्यो ... जुन थियो हाम्रो गन्तव्यहिन यात्राको अन्तिम खुडकिलो ... जहाँ पुगेपछी संसारिक जन्जिरहरुबाट मुक्ती पाएको अनुभुती हुन्थ्यो,,, ब्यस्त जिन्दगी र शहरको कोलहालबाट धेरै टाढा । एउटा स्वतन्त्र राज्यमा जहाँ केबल आफ्नै शासन चल्थ्यो,केबल आफ्नै ......

(April 19,2010 मा फेसबूसका पोस्ट गरेको यो लेख मेरो पहिलो यात्रा सँस्मरण थियो । डायरिबाट सारेको हुनाले यसको शिर्शक डायरिको पानाबाट राखेको थिए । त्यसैबाट एक दुई लाइन मात्र इडिट गरी यहाँ पोस्ट गरेको हुँ । )

बन्दका कुराकानी

३ दिने बन्दको दोस्रो दिन । आदिबासी जनजाती संयुक्त संघर्ष सामितिले जातिय पहीचानसहितको राज्यको माग राख्दै गरेको बन्दले मुलुकभरको जनजीवन कष्ठकर बनाइरहेको थियो । बन्दको पहिलो दिन धेरै नै तनाबपूर्ण रह्यो ।  संचार माध्यममाथि आक्रमण भएकाले पनि हुन सक्छ यो बन्दले अली बडी नै चर्चा पायो । बिभिन्न संघसंस्थाबाट चौतर्फी दबाब आएपनी बन्द फिर्ता लिने आश अलिकती पनि देखिएको थिएन । बिहानै देखी काठमान्डौका सडकहरु सुनसान देखिन्थे । 

राजाधानिको जिबनशैली नै उराठलाग्दो छ ।  छिमेकमा बस्ने मानिसहरुसँग नजिकिने मौका नै पाइदैन । बन्दलाई सम्पूर्ण नेपालीले सरापिरहेका बेला म भने यही बन्दको दिनलाई जसोतसो उपयोग गर्ने सोच बनाए- टोल वरपरका मानिसहरुसँग चीनजान बढाएर । मुलबाटो नजिकै गणेश मन्दिरनिर मानिसहरुको अली बढी नै भिड थियो । घाम ताप्दै बन्दको रमिता हेर्न सबै लालायित देखिन्थे । लाग्थ्यो सबैजना सिनेमाको कुनै रोमान्चक द्रिश्य आउने पर्खाइमा छन ।  म भने ४ जना अली भलाद्मी जस्ता देखिने मानिसहरुको भिड नजिकै गएर सुनसान सडकतर्फ हेरिरहे, त्यही सडक जुन आजकल लगातर थकाई मार्न पाएर खुशी जस्तो देखिन्थ्यो । 

भलाद्मिहरुको भेला अनी बन्दको दिन । यस्तोमा गफगाफ भन्ने कुरा त स्वत: निस्किहाल्छन ,शायद धेरै अघिदेखी निस्किएका धेरै गन्थन मैले सुन्न पाइन होला । "बिहान छ बजे समाचार सुनेको एउटा प्रेसको गाडी नै तोडफोड गर्देछन ।" समुहमा ४५ बर्षाका जस्तो देखिन एक जनाले भने । "कता हो ,प्रेसको मोटारसाइकल पनि जलाये रे । " अर्काले कुरा थपिहाले " तपाई प्रेसको कुरा गर्नु हुन्छ, एम्बुलेन्स त छाडेनन । "

"किन यती हिन्स्रक भा होलान् है मान्छेहरु ?" समुहका अर्का एकजनाले कुरो राखे । मलाई पनि यस कुरामा सहमत जनाउन मन थियो तर आफुभन्दा झन्डै दोब्बर उमेरका मानिसहरु कुरो गरिरा ठाउमा के बोल्नु जस्तो लाग्यो । मौन समर्थन जनाउदै कान ठाडा पार्दै गन्थन सुनिरहे । संगै रहेका एकजना निलो क्याप लगाएका   दाजु अली नम्र भएर बोले " यिनिहरुलाई बन्द गर्ने रहर पनि त थिएन होला नि । बन्द नगरे सम्म सरकार कानमा तेल हालेर बस्छ । आफ्ना हक अधिकार सुनुश्चित गर्न भएनी बन्द त गराउनै पर्‍यो नि ।" उनका कुरामा शायद केही सत्यता थियो होला तर मलाई भने पटक्कै चित्त बुझेन र आँफैले कोरेको नैतीक सिमालाई कुल्चेर प्याच्च बोलिहाले "यसरी जनतालाई दु:ख दिएर पनि हक अधिकारका कुरा गर्न सुहाउछ र ?? सरकार सँग बार्ता गरे भै हाल्यो नि ।" कुराहरु आफ्नै गतिमा अघी बढीरहेका थिए । नेताहरु र बन्दकर्तालाई गाली गर्दा यती आनन्द आउथ्यो कि शायद सम्पूर्ण नेपाली जनताले पाएको स्वोतन्त्रता भनेकाइ यही हो । 

"घुरुङ" "घुरुङ" एउटा बाइक भित्री गल्लिबाट निस्किएर मुल सडकतिर गूड्न थाल्यो, अती तिब्र गतिमा । अरु दिन यसरी बेस्सरी कुदाएको बाइक  देख्दा सार्है रिस उठ्थ्यो । लाग्थ्यो त्यो चालकले आफ्नो रवाफ देखाइरहेको छ । तर अहिले कठै त्यो चालक बन्दकर्ताले समात्लानकी भन्ने डरले बाइक कुदाउन वाध्य छ । त्यसैले  होला कठै भन्न मन लागेको ।  हेर्दाहेर्दै त्यो बाइक एकैछिनमा आँखाबाट ओझेल पर्‍यो ।  सँगैका एक जना दाजु कड्किए "अहिले जुलुशको फन्दामा पर्छ अनी थाहा पाउछ । बन्दको दिन त थन्काएर राखे भैहाल्थ्यो नि ।" 

एकैछिनमा बल्खुतिरबाट एउटा जुलुश आएको देखियो । हातमा झन्डा र लाठि लिएका भर्खर कलेज पढ्ने जस्ता देखिने युवाहरु जोसका साथ संघियताशब्द झुन्डेका थरिथरिका नारा लगाइरहेका थिए । भिड हाम्रो नजिक आइपुग्दा वरपरका केही खुल्ला रहेका सटरहरु कानै थर्कने आवाज निकाल्दै बन्द भए । बाटोमा क्रिकेट खेलिरहेका केटाकेटी पनि ब्याट बल लिएर सडक खाली गरिदिए ।लाग्थ्यो एउटा खहरे खोलो उर्लेर आएको छ जसले आफुसँगै कत्तिका सपनाहरु चुडाएर लाने हो । जुलुसमा आएको एक युवकले बाटो छेउमा अलिकती खुलेको पान पसलमा लाठ्ठिले बजार्यो । अघिसम्म ति बुढा पान पसले हामी जस्तै सडकतिर आँखा तेर्साएर हेरिरहेका थिए । शायद सोचेका थिए होलान यती सानो पसलको सानो ढोका अलिकती खुल्लै राख्दैमा त के नै गर्लान र  ।तर उनलाई के थाहा त्यो उर्लेको खहरे खोलाले यस्ता धेरै सोचाइलाई गलत साबित गरी सक्यो ।             

जुलुस हाम्रै सामुन्नेबाट कालिमाटी तर्फ लाग्यो । केटाकेटीहरु स्टम्प बनाएको काठको बाक्सा र ब्याट लिएर फेरी सडक कब्जा गर्न आइपुगे । संगै बसेका दाजुहरु फेरी नयाँ बिषय फेला परेजसरी कुरा गर्न थालिसकेका थिए । तर निलो क्याप लगाएका ति ३५ बर्ष हारहारिका दाजु त्यहा थिएनन । म छक्क परे । कारीब ५० मिटर जती अघी बढेको जुलुसको पुछारतिर हेरे । हातमा एउटा झन्डा बोकी त्यही दाजु जुलुसको पछी पछी लागेका थिए । म अचम्म त परिसकेको थिए तर अब पालो डराउनु पर्ने थियो । घन्टौ अघी देखिका कुराहरु सम्झना थाले । खै के-के भने तिनिहरुका बारेमा । बन्दकर्ता र तिनिहरुको आयोजकका बारेमा गरेका आलोचनाहरु झल्झल सम्झिन थाले । मन गरुँगो पार्दै तातो घाम र त्यो बन्दले सिर्जना गरेको एउटा बेग्लै बातावरण छाडेर आफ्नो कोठातिर लागे ।       

गन्तब्यहिन यात्रा

अनिश्चित गन्तब्य
असिमित प्रयास
लाग्छ म त्यस्कै पछि पछि छु

जुन धेरै टाढा
क्षितिजमा हराइरहेको छ ।

अनगिन्ती परिचित अनुहारहरु
बाध्यता बनी चिच्याइरहेका छन्
मेरा हर पाइलालाई अघि बढाउन
धकेल्दै छन्
तर निराश यी हत्केला
शिखर चुम्ने प्रयासमा
परिस्थिती र ठक्करमाझ
रुमल्लिरहेको छ
अन्धकार र भयानक भिडमा
अल्झिरहेको छ ।

सारा संसार
निन्द्रालाई अँगालिरहेको बखत
मेरो आँखा अँधेरी खोज्न थाल्छन्
तर बिडम्बना
मेरा यी नयन वाध्य छन्
अक्षरहरु केलाउन, शब्द शब्द कोट्याउन
सोच्न विवश हुन्छु
तथ्य केलाउन थाल्छु
र स्वयंलाई प्रश्न गर्छु
कसको लागी र किन ?

जब नियाल्छु ती कौवाहरु
मानिसका वितृष्णाका पात्र
पर्बाह छैन केही
स्वतन्त्र उड्दै छन् खुला आकशमा
म भन्दा कैयौँ गुना भग्यमानी ।


तर सोँच
सीमित रहदैँन यत्तिमा
र धावा बोल्दछ
ती चुनौतीहरुलाई
देख्लास्!
एकदिन अवश्य उड्ने छु
त्यो शिखर चुम्ने छु
जुन म भन्दा धेरै टाढा छ
जुन क्षितिजमै हराइरहेको छ ।

फेसबूक स्टाटस

       धेरै दिनपछी आज केही लेखु लेखु लाग्यो । तर कसका बारेमा लेखु - उसका बारेमा जो आफ्नो प्रेमिकालाई भेट्न नपाएर घरमै तड्पिरहेको छ , वा तिनका बारेमा जो राष्ट्रको काचुली फेर्ने सपना बोकेर भोको पेट तातो सडकमा लतारिरहेका छन । वा तिनका बारेमा जो आफ्नो दुई छाक टार्न प्रतिकारको नाममा आफ्नै दाजुभाइलाई लखेट्न वाध्य छन ।

       अँह म लेख्दिन तिनका बारेमा -किनकी मलाई बाच्नु छ । बरु ति पात्रकारका बारेमा लेख्छु जो दु:खद दुर्घटना र भिडन्तलाई नै आफ्नो समाचारको ताज ठान्छन्, कसैका आँखाका आशुलाई आफ्नो क्यमरामा कैद गर्नुलाई नै दक्षता ठान्छन्, म तिनका बारेमा लेख्छु जो पाँच तारे होटेलमा निस्कर्शाहिन बार्ता गर्नमा ब्यस्त छन र प्रानप्यारो कुर्सिमा सुपरग्लु लगाएर टास्सिरहेका छन ।..... त्यही कुर्सिको लोभमा सोझा निमुखा जनतालाई सित्तैमा काठमान्डौ देखाउने प्रलोभनमा पारी उनिहरुको बिचल्ली पार्नेहरुको बारेमा अँह म लेख्दिन किनकी मलाई बाच्नु छ ।

      लेख्नलाई बिषयको कमी नै के छ र , दिनरात कम्प्युटरको अगाडि बसेर फेसबूकमै आन्दोलनप्रती समर्थन र बिरोध जनाउने फेसबूक जेनेरेसनको बारेमा लेखु भने उपन्यास नै बन्न सक्छ । फेसबूकमा एउटा राम्रो स्टाटस लेख्ने बहानामा देशका कुना काप्चा मन घुमाउनेहरुका बारेमा लेख्न थालने हो भने यती ५-६ दिन को बन्दले कहाँ पुग्छ र । तर मनै त हो कहाँ मान्छ र अनी लेख्न थाल्दछ तिनैका बारेमा जो आफ्नो खोक्रो पेट र सुकेको आवाज लिएर घर फर्कन वाध्य छन , जो आफ्नै प्रानप्यरो लैनो भैंसी ले दिएको दुध फाल्न वाध्य छन , जो आफ्नो पुरानो हिरो होन्डा कोठामै थन्काएर राख्न वाध्य छन ... र तिनका बारेमा जो भर्खर किनेको फेजर बाइक शहर घुमाउन नपाएर चिन्तित छन ।

( करीब २ बर्ष अघि  माओवादीले उपत्यकामा अनिश्चितकालिन नाकाबन्दी तथा हडतालको घोषणा गरेका थिए । त्यही प्रसंगमा  मैले फेसबूकमा राखेको छोटो लेख  )

Gosaikunda at the height of 4380m

Gosaikunda .... Heaven on Earth.This photo was taken on 1st Baishak, 2069.

let's start

सबैजना ब्लगकै चर्चा गरिरहेका हुन्छन ...आखिर यो ब्लगिङ भनेको के रहेछ त भनेर जान्ने कौतहलताले धेरै पहिलेबाट मनमा डेरा जमाइरहेको थियो...यसबारे नजिकै बाट बुझी कौतुहलतालाई मेटाउने प्रयास स्वरुप यो ब्लगको जन्म भएको हो...यदी मनमा यो जिज्ञासाले डेरा नजमाउदो हो त आज यो ब्लगको अस्तित्व शायद रहने थिएन होला..सकेसम्म आफुले जानेका, भोगेका र कल्पनामा उब्जेका कुराहरु शब्दमार्फत अलिअली श्रिंगार थपेर समेट्ने प्रयास गर्नेछु...